اموزش جاوا اسکریپ
از امروز قصد دارم زبان برنامه نویسی جاوااسکریپت را که یکی از قویترین زبان های برنامه نویسی تحت وب به شمار می رود را به صورت مفهومی و کامل در جلسات مختلف به شما آموزش بدم.
هدف از انتخاب این زبان برای آموزش به دلیل کارایی بسیار، جذاب بودن، نزدیکی آن به زبان C و تلفیق آسان آن با PHP و HTML است.
خب یراست می رم سر اصل مطلب
نرم افزارهای مورد نیاز برای اجرای اسکریپت ها و مشاهده آنها:
یک ویرایشگر متن مثل NotePad یا EmEditor (ترجیحا EmEditor چون دستورات را با رنگ های مختلف مشخص می کنه و تشخیص خطاها را آسانتر می کنه.)
مرورگری که از جاوااسکریپت پشتیبانی کنه( البته الان تقریبا همه مرورگرها از جاوااسکرپیت پشتیبانی می کنند. من خودم از فایرفاکس یا اینترنت اکسپلورر استفاده می کنم)
همین!
برای اجرا شدن اسکریپت هاتون باید همانند مثال اونها رو تایپ کنید.
<html>
<head>
<script type="text/javascript">
کدهای جاوااسکریپت
</script>
</head>
دستورات HTML
</html>
بعد از نوشتن دستورات جوااسکریپت و قرار دادن آنها در قالب مخصوص، سند مورد نظر را با پسوند html یا htm ذخیره کنید و برای مشاهده نتیجه کار، آن را با مرورگر خود باز کنید.
ابتدا به برخی از کارهایی که می توان با استفاده از جاوااسکریپت بروی سرویس گیرنده (مرورگر) انجام داد را براتون توضیح میدم.
1- نوشتن برنامه هایی برای محاسبات
2- کنترل محتویات و نمای اسناد
3- کنترل مرورگر
4- تعامل با فرم های HTML
5- تعامل با کاربر
6- خواندن و نوشتن حالت سرویس گیرنده با استفاده از کوکی ها
7- و در نهایت استفاده از تکنیک AJAX
چند نکته درباره این زبان:
این زبان در تعریف توابع و دستورات به بزرگی و کوچکی حروف حساس است.
جاوا اسکریپت فضای خالی و خطوط جدیدی که در برنامه وجود دارند را نادیده می گیرد.
نشانه یک کلمه کلیدی، نام متغیر، عدد، نام تابع یا نهادهای دیگری است که معمولا فضای خالی در آن ها نیست. اگر در داخل نشانه ها فضای خالی قرار دهید، به دو نشانه تبدیل می شوند، مثلا 234 یک نشانه عددی است ولی 4 23 دو نشانه عددی است.
همانند زبان های C و C++ و جاوا، دستورات جاوااسکریپت هم به ; (سمیکلون) ختم می شوند به عبارت دیگر برای جدا کردن دستورات از یکدیگر از; استفده می کنیم.اما اگر دستورات در خطوط جداگانه نوشته شده باشند نیازی به ; در انتهای دستورات نیست. اگرچه توصیه می کنم در انتهای دستورات از ; استفاده کنید!
در این زبان با دو روش می توانید توضیحات مورد نیازتان را به کدها اضافه کنید. استفاده از دو عدد / و دیگری استفاده از علامتهای /* برای آغاز توضیحات و */ برای پایان توضیحات.
//comment
/* your comment here */
متغیرها
متغیرها نامی برای کلمات حافظه اند که مقادیری همچون عددی، رشته ای، بولین(Boolean) را ذخیره می کنند.
توجه داشته باشید که برای تعیین نام متغیرها شما نمی توانید از نامه های کلیدی در جاوا اسکریپت مثل while, do, if, new, Array, return, false, true یا سایر لغات کلیدی استفاده کنید.
تعیین نوع متغیرها
جاوا اسکریپت برخلاف زبان های C و C++ که زبان هایی با نوع قوی اند، زبانی با نوع ضعیف است یعنی هر متغیر در درون جاوااسکریپت می تواند دارای هر نوع مقداری باشد ولی در زبان های با نوع قوی هر متغیر تنها می تواند فقط یک نوع را نگهداری کند.
در جاوااسکریپت نوع متغیر با انتساب لیترالی به آن تعیین می شود.(دستورات زیر را ببینید)
paper = 10;
str = "my computer";
Go = false;
start = 'mouse';
همانطور که در مثال بالا مشاهده کردید متغیر paper به مقدار عددی 10 نسبت داده شد، متغیر str به مقدار رشته ای my computer نسبت داده شد، متغیر Go با مقدار بولین false نسبت داده شد و متغیر start هم به مقدار رشته ای mouse نسبت داده شد.
برای تعیین مقدار رشته ای حتما باید علامت " یا ' در دو طرف رشته قرار بگیرند.
اعلان متغیرها
در جاوااسکریپت باید قبل از بکارگیری یک متغیر یا انتساب یک مقدار به آن باید آن را توسط واژه کلیدی var اعلان کرد.
به مثال زیر توجه کنید:
var x;
var y;
اگر بخواهید چند متغیر را یک جا اعلان کنید می توانید متغیرها را به کاما (,) از یکدیگر جدا کنید.
Var x,y;
اگر بخواهید در هنگام اعلان یک متغیر مقداری به آن نسبت دهید باید به صورت زیر عمل کنید:
var x = 10;
در مثال بالا ضمن اعلان متغیر x مقدار عددی 10 به آن نسبت داده شد.
توجه :
->اگر متغیری را اعلان کنید ولی مقداری برای آن تعیین نکنید، مقدار آنه undefiend خواهد بود.
->اگر متغیری را اعلان نکنید ولی سعی کنید در برنامه خود برای آن مقداری در نظر بگیرید، آن متغیر به طور ضمنی اعلان می گردد ولی به عنوان یک متغیر عمومی (global) منظور می شود و در هر کجای برنامه حتی در توابع نیز می توان به آن دسترسی داشت!
ثوابت
ثوابت هم مانند متغیرها دارای نام هستند و مقادیری هستند که در برنامه وجود دارند و در سراسر برنامه هیچ تغییری در آن صورت نمی گیرد. ثوابت با دستور const تعریف می شوند:
مثال:
const I = "Test";
در مثال بالا مقدار I برابر رشته Test تعیین می شود و در طول برنامه هم ثابت می ماند.
عملگرها
عملگرهای محاسباتی
عملگرها مجموعه ای از دستورات هستند که با استفاده از آنها می توان بروی داده های رشته ای یا عددی عملیاتی را انجام داد.
مثلا برای عملیات جمع از نشانه + ، برای عمل تفریق از نشانه -، برای عمل ضرب از / و برای ضرب از * استفاده می کنیم.
مثال(برای جذابیت بیشتر بعد از انجام عملیات با استفاده از شی alert مقدار نهایی را چاپ می کنیم. البته مبحث شی ها در جلسات آینده به صورت کاملتری توضیح داده خواهند شد):
var i = 50;
var s = 60;
var x;
x = i + s;
alert(x);
در مثال بالا i برابر 50 شد و s برابر 60 و x هم با جمع i و s برابر شد و در نهایت مقدار x توسط شی alert چاپ می شود.
عملگرهای رشته ای
با استفاده از نشانه + می توان دو رشته را به هم پیوند زد. منظور از پیوند قرار دادن رشته ها یکی پس از دیگری است.
به مثال توجه کنید.
var in1 = "my";
var in2 = "computer";
var cpm = in1+' '+in2;
alert(cpm);
درمثال بالا دو رشته in1 و in2 به هم پیوند خوردند و در بین آنها یک کاراکتر خالی هم اضافه شد.
نتیجه ای که مثال بالا برای شما چاپ می کند my computer خواهد بود.
عملگرهای انتساب
عملگر----------مثال----------معادل
= x = y
=+ x += y x = x + y
=- x -= y x = x - y
=/ = y/ x = x / y x
=* x *= y x = x * y
عملگرهای شرطی
عملگرهای شرطی برای بررسی یک شرط به کار می روند مثلا عملگر == برای برابر دو عبارت به کار می رود. و عملگر =! برای مساوی نبودن دو عبارت کاربرد دارد.